Twój koszyk jest pusty

Dwór w Krzemieniewie

  • dwór w Krzemieniewie

    Autor: Michał Piotrowski, 2020 r.

Informacje ogólne

Lokalizacja: województwo pomorskie, powiat człuchowski, gmina Czarne

Rodzaj obiektu:
Dwór
Stan zachowania:
Zniszczony

Posiadasz więcej informacji
o obiekcie? Skontaktuj się z nami!

Zapoznaj się z historią dworu w Krzemieniewie

Przeczytaj więcej informacji o dworze w Krzemieniewie. Poznaj jego historię. Miłego czytania!

Historia

Krzemieniewo powstało w czasach panowania książąt pomorskich. W 1354 roku Wielki Mistrz Zakonu Winrich von Kniprode wydał dokument lokacyjny nadając 64 włóki Hermanowi Schentsaka. Krzemieniewo było wtedy wsią rycerską. Schentsak zobowiązany był do stawania konno w wyprawach wojennych oraz do oddawania Zakonowi korzec owsa każdej włóki. Mniejsze świadczenia obowiązywały rycerza Jakuba Krusnera. Otrzymał on w 1378 roku od komtura Konrada Wallenroda 10 łanów ziemi i zobowiązany był jedynie do służby konnej. W 1466 roku Krzeminiewo było wsią szlachecką we władaniu zachodniopomorskiego rodu Kleistów. W połowie XVI wieku posiadali oni 40 łanów ziemi. W czasach Prus Królewskich Krzemieniewo było w posiadaniu Warnke-Demińskich. Nie wiadomo jednak w jaki sposób tego dokonali, być może nastąpiło to poprzez wykup bądź ożenek.

W drugiej połowie XVI wieku majątek Krzemieniewo był własnością J. Kleista aż do połowy XVII wieku i obejmował 40 włók. Jeden z Kleistów, Egidiusz, za opłatą 55 talarów uwolnił z poddaństwa miejscowego chłopa Marundę. Chłopi krzemienieccy odrabiali pańszczyznę. Jeden dzień w tygodniu pracowali konno, a następne dni ręcznie. Podczas żniw musieli pracować z dwoma pomocnikami, których musieli przyprowadzić ze sobą. Płacili panu dwa talary rocznie i przynosili po dwie gęsi i kury- wtedy też spadał z nich obowiązek czyszczenia kominów we dworze. W 1767 roku od kapitana Kleista majątek wykupił Dionizy Dorpowski, królewski mistrz pocztowy. Następnym właścicielem był podpułkownik Franciszek Zygmunt Dorpowski, który przydzielił chłopom ziemie i pobierał czynsz. W 1837 roku majątek przeszedł w ręce Niemców. Podpułkownikowi Franciszkowi Zygmuntowi Doprowskiemu na początku XIX wieku urodzili się dwaj synowie, którzy poświęcili się służbie wojskowej w armii pruskiej. Ich biografie to ciekawostka lokalna, gdyż obaj byli szczególnie odznaczonymi generałami.

Dwór znajdujący się w Krzemieniewie został wybudowany około XIX wieku. Jest to budynek murowany, parterowy, do którego prowadzi aleja lipowa.

Dwaj generałowie

Pierwszy z synów Franciszka Zygmunta Doprowskiego, Karol Albrecht Hermann von, urodził się 9 grudnia 1804 roku w Krzemieniewie, który mając 17 lat, 5 maja 1821 roku wstąpił do 21 pułku piechoty. Podoficerem został 1 lutego1822 roku, 17 lutego 1823 roku był podchorążym a 16 listopada otrzymał awans na podporucznika. Studiował w Akademii Wojennej w latach 1826 -1829. 19 października 1835 roku poślubił w Krępcewie niedaleko Stargardu Szczecińskiego Emilię Luizę Henriettę von Wedel. Porucznikiem został 11 lutego 1840 roku. W latach od 1840 do 1841 dowodził kompanii w 2 batalionie 21 pułku Landwehry. Kolejno był dowódcą w kompanii w 2 kombinowanym batalionie rezerwowym w latach 1842 – 1844 i w 21 pułku piechoty w 1846 roku. 27 lutego 1846 roku dostał awans na kapitana, a 31 stycznia 1852 roku na majora, jednocześnie objął obowiązki dowódcy 1 batalionu w 23 pułku Landwehry. 14 kwietnia 1853 roku dowodził 2 batalionem w 9 pułku Landwehry, zaś 8 grudnia 1855 roku został dowódcą kolejnego batalionu tym razem w 2 pułku piechoty. 9 kwietnia 1857 roku został podpułkownikiem, później 19 maja 1959 roku komendantem garnizonu w Stralsundzie. Awans na pułkownika otrzymał 31 maja 1859 roku. Do rezerwy przeniesiono go 22 stycznia 1863 roku. Podczas wojny z Francją w 1970 roku mianowano go komendantem obozu jenieckiego zaledwie roku do 19 marca 1872 r. Został generałem majorem. Zmarł 1 lutego 1885 r. w Poczdamie. Z obu małżeństw w których był osierocił trzy córki. Miał wiele odznaczeń, jednak najważniejsze to, Krzyż Zasługi z 1847 roku, Oder Czerwonego Orła 3 klasy z wstęgą z 3 czerwca 1860 roku, Order Korony 2 klasy z 1870 roku.

Jego młodszym o siedem lat brat, był kolejnym generałem z Krzemieniewa, nazywał się Adolf Karl Julius von Dorpowski . Urodzony 11 września 1811 roku. Służbę wojskową zaczął jako dwunastolatek. W 1823 roku wstąpił w Poczdamie do Korpusu Kadetów. Przeniesiono go 12 kwietnia 1826 roku do jednostki 16 pułku piechoty. W 1833 roku rozpoczął studia w Akademii Wojennej. Następnie w latach 1837 - 1840 służył w 14 Dywizji Piechoty, gdzie wykładał w szkole dywizyjnej. Od 1842 roku pracował w oddziale topograficznym Wielkiego Sztabu Generalnego. Brał udział w pomiarach geodezyjnych na terenie Prus Wschodnich i Pomorza w latach 1845 do 1848. 20 kwietnia 1844 roku został porucznikiem. 19 grudnia 1848 roku był już kapitanem, jednocześnie zaczął dowodzić kompanią w 7 kombinowanym batalionie rezerwy. W 1849 r. uczestniczył w tłumieniu rozruchów rewolucyjnych w Elberfeld. Od listopada 1850 roku do lutego 1851 roku służył w sztabie generalnym 26 Dywizji Piechoty. Skierowany w 1856 roku do sztabu VII Korpusu Armijnego. Tego samego roku został zastępcą dowódcy 3 batalionu 17 pułku piechoty. Majorem został 13 grudnia 1856 roku, jednocześnie objął funkcję dyrektora Zakładu dla Kadetów w Wahlstatt. 19 maja 1859 roku przeszedł do 12 pułku piechoty i objął dowodzenie jednego z jego batalionów . 18 października 1861 roku awansowano Doprowskiego na podpułkownika . Od 29 stycznia 1863 roku dowodził 7 westfalskim pułkiem piechoty nr 56, ponad dwa miesiące później 17 marca 1863 roku został pułkownikiem.12 stycznia 1864 roku otrzymał Order Czerwonego Orła 4 klasy. W czasie wojny z Austrią 1866 roku dowodził 56 pułkiem piechoty w Armii Łaby. Walczył w potyczce pod Münchengrätz i bitwie pod Königgrätz. Został ranny w udo i w pośladek, leczony był w szpitalu polowym w Nechanitz. 20 września 1866 roku został odznaczony Orderem Korony 2 klasy z mieczami. 30 października 1866 roku objął dowodzenie 27 Brygadą Piechoty. Generałem majorem został 31 grudnia 1866 roku. Następny order jaki otrzymał to Order Czerwonego Orła 2 klasy z liśćmi dębowymi, było to 23 stycznia 1870 roku 9 czerwca 1870 roku w stopniu generała porucznika przeszedł do rezerwy. Ponownie przywdział mundur na wojnę z Francją w 1870 roku. W tym samym roku, 26 lipca został zastępcą dowódcy 40 Brygady Piechoty. Z służbą wojskową pożegnał się na dobre 4 czerwca 1871 roku. 24 lipca 1871 roku otrzymał order był nim Wielki Krzyż z Mieczami Brunszwickiego Orderu Henryka Lwa. Zmarł 17 września 1895 r. w Berlinie. Pochowano go z wojskowymi honorami 20 września na miejscowym cmentarzu garnizonowym. Jest to wyjątkowe aby jedna wieś zasłynęła z dwóch generałów – braci.

Źródła wiedzy
  • Alicja Świetlicka, Elżbieta Wisławska, Słownik Historyczny Miast i Wsi Województwa Słupskiego, Słupsk 1998.
  • T. Gasztold, W., M. Zybajło, Miasto I Gmina Czarne. Zarys Dziejów, Wyd. Zarząd Gminy Czarne, Towarzystwo Miłośników Ziemii Człuchowskiej, Czarne - Człuchów 2001.
  • Wiktor Zybajło, Dzieje wsi i parafii Krzemieniewo w XIV-XIX wieku [w:] Naji Goche. Magazyn Regionalny Społeczno Kulturalny, Cykl: Nasze wsie i miasta, NG 37.
  • Andrzej Szutowicz, Generałowie z Krzemieniewa [w:] Biuletyn Kawaleria, Nr 4/2010

Opracowała: Nina Herzberg-Zielezińska, Patrycja Grygoruk, zdjęcia: Michał Piotrowski, 2020 r. (udostępniono za zgodą autora)

logo dwory i pałace polski

Copyright © 2020 Dwory i Pałace Polski. Powered by Indico S.C.  & Joomla! CMS 

Postaw mi kawę na buycoffee.to

Znajdż nas na:

Instagram Facebook Facebook youtube

Kontakt

Indico S.C. , Przyjaźni9, 84-215 Gowino
NIP: 5882424318, REGON: 366309509

Kontakt z redakcją:

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.