Twój koszyk jest pusty

Dwór w Starych Polaszkach

  • Dwór Stare Polaszki 2018

    Autor: elmis, 2018 r. / www.fotopolska.eu

Informacje ogólne

Lokalizacja: województwo pomorskie, powiat kościerski, gmina Stara Kiszewa

Rodzaj obiektu:
Dwór
Stan zachowania:
Dobry
Wpis do rejestru:
Szkoła Podstawowa
Numer rejestru zabytków:
A-260
Data wpisu do rejestru:
08 grudzień 1961

Posiadasz więcej informacji
o obiekcie? Skontaktuj się z nami!

Zapoznaj się z historią dworu w Starych Polaszkach

Przeczytaj więcej informacji o dworze w Starych Polaszkach. Poznaj jego historię. Miłego czytania!

Historia

Wzmiankowane po raz pierwszy w dokumentach historycznych w 1289 r. jako Pelescowitz. W tym roku dokładnie 5 marca, książę Pomorza Gdańskiego Mściwuj II nadał Polaszki cystersom w Byszewie pod Bydgoszczą ze względu na wierną służbę pewnego rycerza Alberta, tj. Wojciecha.

Po zagarnięciu Pomorza Gdańskiego przez Zakon Krzyżacki wielki mistrz zakonu Karol z Trewiru potwierdził w 1312 r. w Toruniu klasztorowi koronowskiemu darowiznę księcia Mściwuja, tak że Polaszki dalej stanowiły własność cystersów. Nie wiadomo w jakich okolicznościach cystersi utracili Polaszki. Na początku XV w. w wielkiej księdze czynszowej krzyżackiej wieś wymieniana jest już jako krzyżacka, zapisana jako Wielkie Poleszkowice. W źródle tym występują również Małe Poleszkowice.

Na początku XVI w. w Starych i Nowych Polaszkach właścicielem części ziem był szlachcic Baltazar Pyrcha. W 1518 r. król wyraził zgodę, aby starosta kiszewski Jan Szorc wykupił wsie Wielkie i Małe Polszaki od szlachetnych Jana, Piotra, Jerzego i Gertrudy, dzieci Baltazara i Korduli Barbary Pyrzchów. Mikołaj Spot, kasztelan gdański, już wcześniej, bo w 1510 r., otrzymał zgodę na wykupienie dóbr królewskich z rąk Baltazara Pyrchy. Nie wiadomo jednak dlaczego do tej transakcji nie doszło. W 1526 r. dobra wykupił od Jana Szorca Maciej Niemojewski. Wsie zapisane były jako Małe i Wielkie Polaszki. Inne źródła wspominają o przywileju z 1555 r., w którym król Zygmunt nadał Polaszki niejakiemu Niemojewskiemu.

W 1643 r. dzierżawcą dóbr Stare Polaszki był von Holtza.

Lustracja dzierżawy Polaszek Wielkich i Małych lub Starych i Nowych z 8 sierpnia 1664 r. wymienia jako nowego dzierżawcę w 1662 r. Franciszka Czapskiego i jego żonę Zofię Vonholtównę (prawdopodobnie córka poprzedniego dzierżawcy von Holtza).

Lustracja z 1765 r. wymienia w Starych Polaszkach pałac Michała Skórzewskiego, podkomorzego poznańskiego i jego żony Ludwiki z Czapskich. Przejęli oni dzierżawę po Stanisławie Skórzyńskim, kasztelanie chełmińskim i staroście kiszewskim i jego małżonce Katarzynie z Iwanickich w 1761 r.

„Rząd pruski odebrał starostwo kiszewskie i dzierżawę polaszkowrską Michałowi Skórzewskiemu i w r. 1791 przekazał Fryderyk Wilhelm II prawo dziedzictwa St. i N. Polaszek wraz z przysiółkami Wilcze Błoto i Krowia Góra tajnemu radcy v. Beyer, który przejął te dobra po śmierci Ludwiki Skórzewskiej z Czapskich.

Jednak z załączonych źródeł przez prof A. Bukowskiego (Pomorze Gdańskie. Wybór źródeł, Wrocław 1958, s. 127) widać, że Polaszki dalej utrzymały się w ręku rodziny Skórzewskich, gdyż r. 1820 chłopi układają się z dziedzicem hi. Ignacym Skórzewskim. Z źródeł tych widać dalej, że proboszcz ma 4 włóki ziemi, są dwie chaty plebańskie, w których mieszkają dzierżawcy księżej ziemi”.

Obecnie w dworze mieści się szkoła.

Źródła wiedzy
  • Edward Breza, Polaszki. Historia nazwy, z dziejów wsi [w:] Jantarowe Szlaki, 1989, nr 4, Gdańsk.
  • Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom VIII
  • Karta zielona, www.zabytek.pl

Zdjęcia:

Opracowała: Nina Herzberg-Zielezińska

logo dwory i pałace polski

Copyright © 2020 Dwory i Pałace Polski. Powered by Indico S.C.  & Joomla! CMS 

Postaw mi kawę na buycoffee.to

Znajdż nas na:

Instagram Facebook Facebook youtube

Kontakt

Indico S.C. , Przyjaźni9, 84-215 Gowino
NIP: 5882424318, REGON: 366309509

Kontakt z redakcją:

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.